Zanęta spożywcza - rodzaje i dodatki. Część pierwsza.

Dodano: 18-02-2019 w kategorii: Porady wędkarskie autor: Admin

Przed kolejnym sezonem warto jest poszerzyć swoje wiadomości o rodzajach zanęt. Zanęta spożywcza i dodatki do niej, to najpopularniejsze wabiki dla ryb. Przypominamy najważniejsze zasady i podpowiadamy wędkarskie triki.

Co to jest zanęta spożywcza?

Jak sama nazwa wskazuje, zanęta służy do nęcenia, wabienia ryb. Można wyróżnić następujące rodzaje zanęty: - gruntowa (spożywcza) - wysuszone i zmielone produkty piekarnicze i nasiona, - luźna – wrzucane luzem do wody robaki, ziarna, pellet itp., - klejone robaki, - gliny i ziemie, - atraktory.

Zanęta spożywcza gruntowa

Zanęta spożywcza gruntowa to jest mieszanina wysuszonych i zmielonych produktów piekarniczych (chleb, piernik, biszkopt itp.) oraz ziaren (konopie, kukurydza, siemię lniane itp.). Po namoczeniu materiał tworzy zwartą całość dającą się formować. Wabi ryby chmurą cząsteczek pracujących w wodzie, swoimi aromatami, rozpuszczonymi w wodzie cukrami i aminokwasami. Grubsze frakcje mają za zadanie utrzymać w miejscu zwabione ryby. Zawiera zasadniczo kilka rodzai składników (można je podzielić też w inny sposób): - baza – stanowi 40 – 60 % objętości mieszanki. Decyduje o strukturze mieszanki, jej pracy, walorach smakowo-zapachowych, kleistości, kolorze. Składa się zasadniczo z produktów piekarniczych. - dodatki pracujące – powodują, że kule zanęty w wodzie intensywnie uwalniają swoje składniki, np. mielone ziarna oleiste będą unosiły się w wodzie (konopie, dynia, słonecznik). Nadają zanęcie miękką strukturę, lekkość np. płatki owsiane, mielone wafle, otręby. Szczególnym dodatkiem pracującym jest pieczywo fluo lub pastancio, które wabi ryby kolorowymi drobinami unoszącymi się w wodzie. - dodatki smakowo zapachowe – podnoszą walory smakowe mieszanki np. mielone orzechy, słodkie pieczywo. - dodatki klejące – wiążą ze sobą wszystkie składniki mieszanki. Ich zawartość decyduje o intensywności pracy zanęty np. słodkie pieczywo. Szczególnymi dodatkami klejącymi do zanęty rzecznej jest guma arabska i bentonit.

Klej do zanęt NIWA

Zanęta spożywcza gruntowa - od czego zależy jej jakość

Jakość zanęty gruntowej zależy od kilku czynników: - świeżość składników – im świeższe, tym bardziej intensywny aromat i lepszy smak, - różnorodność składników – dobra mieszanka zawiera co najmniej kilka składników, które pełnią różne funkcje np. praca, spoistość, aromat. Aby poprawić jakość zanęty, można wykorzystać kilka prostych sposobów: - prażenie – dotyczy głównie ziaren oleistych, ale też ziaren zbóż i niektórych produktów piekarniczych. Polega po prostu na poddaniu danego składnika działaniu wysokiej temperatury. Ziarna można np. podsmażyć na suchej patelni. Mają wtedy lepszy aromat i intensywniej pracują w wodzie, - słodowanie – zmienia w ziarnach zbóż cukry złożone na proste, - słodzenie – poprawia smak, - barwienie – pozwala wyróżnić zanętę na dnie lub odwrotnie – wtopić ją w dno, aby nie budziła podejrzeń ryb.

Przygotowanie zanęty gruntowej – namaczanie

Aby zanęta gruntowa nadawała się do użycia, należy ją nawilżyć. Większość czołowych spławikowców podkreśla, że najważniejsza jest praca zanęty (oraz robaki), a nie jej aromat (choć czasem może mieć znaczenie). Decydujące dla pracy zanęty jest jej odpowiednie nawilżenie. W drugiej kolejności rodzaj składników stanowiących jej bazę, a w dalszej kolejności pozostałe składniki zanęty. Do nawilżenia najlepiej użyć do tego celu wody z łowiska. Woda z kranu zawiera różne substancje „uzdatniające”, które ryby mogą wyczuć i zniechęcić się (może się to komuś wydać bajką, ale to fakt. Niektóre gatunki jak łosoś mają tak wyczulone receptory, że są w stanie poznać skład chemiczny rzeki, w której przyszły na świat). Zamiast wody można użyć zalewy z warzyw w puszcze np. kukurydzy. Jeszcze lepiej zmiksować kukurydzę konserwową wraz z zalewą. Taka zupa uwolni do wody masę aminokwasów i cukrów, które zwabią ryby. Podobnie można wykorzystać wodę z gotowania nasion np. konopi. Ugotowane i zmiksowane z wodą konopie to tak zwane mleczko konopne – jeden z najlepszych atraktorów na płoć. Wodę należy dodawać do suchej mieszanki stopniowo, aż do uzyskania plastycznej konsystencji. Nie ma to być jednak klejąca się do rąk glina. W zależności od grubości frakcji i ilości ziaren dana mieszanka będzie potrzebowała więcej lub mniej wody. Co więcej, czas namaczania wszystkich frakcji będzie dłuższy lub krótszy. Aby była nawilżona równomiernie, trzeba ją przetrzeć przez sito (oczka 4 – 6 mm). Po wstępnym namoczeniu odstawiamy zanętę na kilkanaście – kilkadziesiąt minut, aby wszystkie cząstki wchłonęły wodę. W przeciwnym wypadku mogą pływać lub być zbyt twarde dla ryb. Po odczekaniu sprawdzamy konsystencję mieszanki i ewentualnie jeszcze ją dowilżamy. Efekt końcowy (klasycznie) powinien być taki, że kula zanęty puszczona z wysokości 1 metra nie rozpada się w zderzeniu z ziemią (tak uczył mnie jeden z powszechnie znanych wędkarzy). Taka zanęta będzie pracowała przy dnie, obsypując się i uwalniając pracujące składniki.

Zanęta spożywcza - praca zanęty

W zależności od tego, jakie ryby chcemy łowić, zanęta musi pracować w określonej warstwie wody (nad dnem, w toni, przy powierzchni) oraz z określoną intensywnością. - zanęta pracująca nad dnem – grubsze, ciężkie cząsteczki, - zanęta pracująca w toni – średnie cząsteczki, - zanęta pracująca przy powierzchni – mączki i lekkie dodatki. Intensywność pracy zanęty zależy od jej namoczenia (przesuszona lub przemoczona zanęta będzie tworzyła w wodzie chmurę) spoistości (im mniej dodatków klejących tym szybciej kule będą się rozmywały) oraz ilości dodatków pracujących.

Zanęta spożywcza - jak ją dawkować?

Istotną kwestią dotyczącą stosowania zanęt gruntowych jest „ile?” Jeżeli użyjemy zbyt mało zanęty, ryby mogą ją szybko wyjeść/rozproszyć i odpłynąć. Jeżeli użyjemy zbyt dużo zanęty, możemy przekarmić ryby i też odpłyną. Ilość, jaka będzie optymalna, zależy od rybostanu danego łowiska, aktywności ryb, oraz czasu wędkowania. Nie da się stworzyć tabeli, która określałaby, ile zanęty, w jakim łowisku, na jaką rybę użyć. Trzeba w tym względzie zdobywać doświadczenie i podpatrywać innych wędkarzy. Pomocne będzie prawidło, że jeżeli użyjemy zbyt mało zanęty, to zawsze można dorzucić więcej. Jeżeli użyjemy zbyt dużo, nie wyjmiemy już tej zanęty z wody. Często widziałem tę sytuację na zawodach. Łowiący obok mnie wrzucał dwa-trzy razy tyle zanęty co ja i łowił masę ryb w pierwszej godzinie, po czym brania zanikały. Najlepszą strategią jest nęcenie mało (mało to pojęcie względne, ale zazwyczaj oznacza od kilku robaczków do garści zanęty), a często (przy czym na początku można wrzucić większą ilość zanęty).

Zanęta spożywcza - dodatki do niej

Zanęta firmowa kupiona w sklepie stanowi wystarczającą kompozycją do łowienia ryb określonego gatunku. Nie mniej jednak można ją dodatkowo wzbogacić i dopasować do warunków panujących na konkretnym łowisku (rybostan, ewentualny uciąg, rodzaj dna – twarde, miękkie, rośliny). Jeden z czołowych polskich spławikowców powiedział mojemu koledze, który robił zakupy w jego sklepie wędkarskim, że on sam kupuje tanie zanęty, ale wzbogaca je o odpowiednie dodatki. Arachid – poprawia walory smakowe zanęty, przyspiesza trawienie. Biszkopt – dodatek bazowy, nadaje smak i kleistość. Biszkopt czerwony i żółty – dodatek barwiący i smakowy. Biszkopt prażony – poprawia smak i kleistość mieszanki, polecany na płoć i leszcza. Bułka czerwona i żółta– jej kolor pobudza do żerowania. Bułka prażona – składnik bazowy, poprawia pracę zanęty. Bułka tarta – dodatek bazowy do wszystkich zanęt. Coco belge – mączka z orzecha belgijskiego posiada silne właściwości przeczyszczające, dzięki czemu ryby nie najadają się zanętą. Copra melasse – bardzo odżywczy dodatek na duże ryby, głównie leszcze. Dynia prażona – dodatek smakowy i poprawiający pracę zanęty. Grys kukurydziany/kaszka – po ugotowaniu/zaparzeniu stanowi dodatek utrzymujący duże ryby w łowisku. Kleje – guma arabska, PV1, bentonit. Konopie prażone – poprawiają pracę zanęty i jej aromat, dodatek szczególnie na płoć. Konopie gotowane – znakomity dodatek na płoć, ale też brzanę, utrzymujący ryby w łowisku. Konopie mleczko – ugotowane i zmiksowane w wodzie konopie to świetny artaktor i klej do zanęty. Mączka kukurydziana – dodatek zanęt powierzchniowych, uklejowych. Mączka orzechowa – znakomity dodatek smakowo zapachowy na grubsze ryby. Mączka piernikowa – poprawia smak i aromat zanęty, głównie leszczowej. Mączka rybna – dodatek zapachowy, ale też poprawiający pracę zanęty. Polecam na karpie i leszcze oraz jazie. Mączka sojowa – składnik zanęt karpiowych. Mleko w proszku – tworzy gęstą chmurę zanęty w zanęcie uklejowej. Odchody gołębie – pomysł Marcele van den Eynde. W odchodach gołębich znajdują się częściowo przetrawione białka i cukry nasion zjedzonych przez gołębie, które łatwo rozpuszczają się w wodzie i wabią ryby. Otręby – sklejają zanętę i poprawiają jej pracę. Zbyt duży ich dodatek powoduje pływanie zanęty, ale może to być plusem na płytkich łowiskach o miękkim dnie. Pastancio czerwone i żółte – wabi swym kolorem i aromatem. Pieczywo fluo czerwone i żółte - wabi swymi kolorowymi cząstkami unoszącymi się w wodzie. Płatki owsiane – po zaparzeniu mocno kleją mieszankę. Stosuje się je do zanęt rzecznych, zwłaszcza na świnki. Siemię prażone – składnik poprawiający pracę i aromat zanęt płociowych. Słonecznik prażony – poprawia pracę zanęty. Suchar – składnik bazowy. TTX – wytłoczyny kukurydziane to dodatek utrzymujący w łowisku grube ryby. Wafle – kukurydziane i ryżowe zmielone poprawiają pracę zanęty nadając jej lekkość (dobre na lekko muliste dno).

Inne dodatki do zanęty spożywczej

Aromaty – płynne lub proszkowe. Poza wanilią i owocowymi, a także coraz bardziej popularnymi rybnymi aromatami warto sięgnąć po anyż na płoć i czosnek na grube ryby karpiowate. Melasa – nadaje zanęcie słodki smak i aromat, skleją ją. Najlepsza jest melasa naturalna. Mleczko kokosowe – pełnio rolę taką jak melasa, tylko dla zanęt karpiowych. Syrop klonowy - nadaje zanęcie słodki smak i aromat, skleją ją. Zioła i przyprawy – np. kolendra to dodatki aromatyczne głównie do zanęt płociowych a chilli na karpie, cynamon i inne korzenne na leszcze i liny Jako dodatek do zanęty można wykorzystać całą masę różnych składników (wiórki kokosowe, paluszki, sezam, tp.). Wybrałem tylko najpowszechniejsze, żeby nie wydłużać tego wpisu nadmiernie.