Kołowrotek o ruchomej szpuli (centerpin) daje niesamowitą frajdę z łowienia. Jest to przeżycie zupełnie inne niż przy tradycyjnym kołowrotku. Ma on co prawda trochę wad, ale w pewnych warunkach jest niezastąpiony. Centerpin stosuje się obecnie do wypuszczanki (ang. trotting) w wędkarstwie muchowym (duża szpula jest w stanie pomieścić gruby sznur) i czasem w podlodowym.
Czym wyróżnia się kołowrotek z ruchomą szpulą?
- Szpula obraca się (brak kabłąka z prowadnicą),
- szpula ułożona równolegle do wędki,
- prosta konstrukcja – brak wolnego biegu, zwykle brak hamulca, czasem brak gardy zapobiegającej splątaniom,
- przełożenie 1:1 – jeden obrót korbą jest potrzebny do pełnego obrotu szpuli.
Łożyska w kołowrotku z ruchomą szpulą
Łożysko to serce kołowrotka o ruchomej szpuli. To od jego jakości zależy to, co w centerpinie najważniejsze – doskonała płynność pracy. Dobry kołowrotek tego typu po zakręceniu, będzie dalej obracał się bez pomocy kilkadziesiąt sekund, a nawet dwie minuty. Dzięki temu umożliwia łowienie delikatnym zestawem nawet w minimalnym nurcie.
Zwykle kołowrotek o ruchomej szpuli zawiera dwa łożyska. Podobno są też modele na samej „igle”, bez łożysk (kiedyś wszystkie były takie). Igła wygląda tak jak trzpień, na którym mocujemy szpulę w kołowrotku z ruchomą szpulą.
Kołowrotek o ruchomej szpuli - hamulec
Większość kołowrotków centerpin nie ma hamulca. Nie jest on konieczny. Szpulę hamuje się, dociskając słabiej lub mocniej kciukiem. Jest to praktyczny sposób w łowieniu na wypuszczankę.
Materiały, z których wykonane są kołowrotki
Wszystkie znane mi współczesne modele kołowrotków centerpin wykonane są z metalu. Kluczowa jest jakość wykonania. Drobna wada może sprawić, że szpula będzie odwijała się nierównomiernie, przez co przynęta może zachowywać się w wodzie nienaturalnie. Kołowrotek musi być dobrze wyważony. Żeby to sprawdzić, wystarczy nim zakręcić. Szpula powinna obracać się swobodnie i długo.
Jak sprawdzić kołowrotek w sklepie?
Dobry kołowrotek, kiedy wykonamy obrót szpulą i puścimy ją swobodnie, wprawiona w ruch powinna kręcić się sama dość długo i swobodnie.
Jak używać kołowrotka centerpin?
Kołowrotek na igle bez łożysk w czasie łowienia trzymamy ustawiony równolegle do ziemi (a nie tradycyjnie prostopadle). Dzięki temu żyłka odwija się minimalnie bardziej płynnie. Ta różnica może mieć znaczenie przy delikatniejszych zestawach, wolniejszym nurcie lub przy gorszej jakości kołowrotku.
Przed zarzuceniem zestawu wyciągamy nieco żyłki z kołowrotka i trzymamy ją napięta w palcach. Zarzucamy zestaw spod siebie. Można też nagiąć szczytówkę i użyć jej jak procy do wyrzucenia zestawu. Wykonując zacięcie, trzeba zablokować szpulę kciukiem. Pełni on też rolę hamulca.
Zwijanie zestawu bez ryby – zamiast kręcić, jak szalony, malutką rączką, zakręć mocno szpulą i niech siła bezwładności wykona pracę za Ciebie. Żyłka z takiego kołowrotka może wychodzić zarówno z dołu, jak i z góry.
Rafał Pokusiński