Jak łowić na bałałajkę? Poradnik dla początkujących

Jak łowić na bałałajkę - wędkarstwo podlodowe.

#BezpiecznieNaLodzie

            Bałałajka to wędka do niedawna kojarzona tylko z podlodowym wyczynem. Używa się do niej bardzo cienkich żyłek (maksymalnie 0.12mm., najczęściej 0.08 mm) i maleńkich mormyszek. Okazuje się jednak, że łowienie na bałałajkę jest bardzo łatwe i nie trzeba być mistrzem, aby osiągać imponujące wyniki. To nie żart – na bałałajkę da się łowić nie tylko drobnicę. Zacięcie nawet ponad kilogramowego leszcza nie musi oznaczać zerwanej żyłki, jeżeli mamy refleks i dużo cierpliwości. Niniejszy artykuł będzie poświęcony temu  jak łowić na bałałajkę, aby „poczuć ten klimat” i odnosić sukcesy. Bałałajkowa „wiedza tajemna”, czyli  jak łowić na bałałajkę. Wszelkie niuanse i triki, to coś, co przychodzi z czasem i do każdego z osobna, w miarę rozwijania wędkarskich umiejętności.  

Skąd się wzięła bałałajka?

Dokładne pochodzenie bałałajki jest trudne do określenia. Pod tym genialnym pomysłem podpisują się jednocześnie Ukraińcy i Rosjanie. Tak czy inaczej, wędeczka ta kilkadziesiąt lat temu narodziła się za naszą wschodnią granicą, gdzie wędkarstwo podlodowe zawsze było stosunkowo dobrze rozwinięte.  Pomysłowość tamtejszych łowiących jest wręcz legendarna (choć nie zawsze w sensie pozytywnym). Swoją nazwę wędka wzięła od tradycyjnego rosyjskiego instrumentu, przypominającego gitarę. Stopniowe uproszczenia w konstrukcji zwykłej miniwędki z kołowrotkiem doprowadziły do powstania uniwersalnej, genialnej w swej prostocie i zabójczo skutecznej wędki podlodowej.  

Konstrukcja i zasada działania Bałałajki

 

Korpus bałałajki zwykle ma kształt zbliżony do kropli. Jest wykonany najczęściej ze sprasowanego styropianu, dzięki czemu jest bardzo lekki i odporny na uszkodzenia. Innym, nieco mniej popularnym materiałem na korpusy bałałajek jest plastik. Wewnątrz korpusu mieści się najprostszej budowy szpula, na którą nawija się zapas żyłki. Traktujemy ją tylko jako magazyn, nie pełnowartościowy kołowrotek. Szpula w czasie łowienia jest przykręcona do korpusu na stałe i nie obraca się. Odblokowujemy ją tylko podczas ustawiania głębokości wędkowania i wtedy, kiedy zatniemy dużą rybę, której podczas holu trzeba oddać trochę żyłki. Zdobycz holujemy z żyłką w rękach, delikatnie amortyzując zrywy i odjazdy. Już wyciągnięcie dużej płoci na żyłce 0.08 mm to prawdziwy zastrzyk adrenaliny, a co dopiero, kiedy weźmie porządny okoń czy leszcz! Żadna inna metoda nie daje nam tak bezpośredniego kontaktu z rybą.  

Jak łowić na bałałajkę? Ta technika nie jest prosta...

Skoro rybę holuje się rękami, można pomyśleć, że wędzisko bałałajki jest potrzebne tylko do tego, by wędka miała regulaminowe 30 cm długości. Jest w tym trochę prawdy, ale trzeba mieć świadomość, że kijek spełnia bardzo ważną rolę podczas zacinania. Również w początkowej fazie holu amortyzuje nieco pierwszy odjazd dużej ryby, zanim zdążymy poluzować szpulę i oddać żyłkę. Doświadczeni wędkarze najczęściej zastępują w bałałajce „sklepowy” kijek delikatną szczytówką od innej wędki, np. pickera.    

Szczytówka

Samodzielny wybór szczytówki zależy od tego, co chcemy łowić i na jakiej głębokości. Oto, co trzeba wziąć pod uwagę dobierając szczytówkę:

• Bardzo miękkie szczytówki sprawdzą się przy małych, lekkich mormyszkach i na niedużej głębokości. Amortyzacja zacięcia na krótkiej żyłce powinna być częściowo zapewniona przez wędzisko,
• Im głębiej, tym szczytówka powinna być sztywniejsza, ponieważ będziemy łowić na cięższe mormyszki. Coraz bardziej za amortyzację będzie odpowiadać żyłka – im dłuższy jej odcinek znajdzie się w przeręblu, tym bardziej miękka będzie całość zestawu,
• Szczytówkę dobieramy tak, aby nie była zbyt miękka i nie sygnalizowała brania – to zadanie dla kiwoka!
• Warto pamiętać, że im więcej przelotek, tym większe problemy z oblodzeniem.

  ALE:

• Większa liczba przelotek przekłada się na lepszą akcję miniwędziska i mniejsze ryzyko złamania,
• Dobrze jest mieć ze sobą na rybach kilka wędeczek o różnych parametrach – nie jest to drogi sprzęt, a będziemy mieć pewność, że nic nas nie zaskoczy.

 

Samodzielne przygotowanie bałałajki

Jak widać, samodzielne przygotowanie bałałajki wymaga wielu prób na lodzie i zdolności umiejętnego połączenia nieraz sprzecznych ze sobą cech. Nieco prościej rzecz się ma z dobraniem kiwoka, czyli najważniejszego elementu zestawu. To on perfekcyjnie przekaże nam, co dokładnie dzieje się z naszą mormyszką. Z opowieści naszych ojców i dziadków możemy wnioskować, że najlepsze kiwoki robi się samodzielnie ze szczeciny dzika. Takie sygnalizatory może i są bardzo czułe, ale mają wielką wadę – nie są odporne na wilgoć, a po zamoczeniu stają się bezużyteczne. Dziś mamy do dyspozycji dużo solidniejsze materiały, a gotowe kiwoki można bez problemu kupić w sklepie.   Warto poznać zasady jak  łowić na bałałajkę Tutaj obowiązuje zasada podobna jak w przypadku wędziska – im głębiej łowimy, tym kiwok sztywniejszy. Elastyczność kiwoka trzeba sprawdzić samemu podczas zakupów. Te najszersze są na ogół najtwardsze, ale wiele zależy też od materiału. Czułość kiwoka regulujemy także zmieniając jego długość już po przytwierdzeniu do szczytówki. Po prostu wysuwamy go mniej lub bardziej z mocowania. Jeśli zamierzamy prowokować płocie lub leszcze (krótkie, delikatne podciągnięcia, powolny, kontrolowany opad), kiwok powinien mieć łagodną akcję, a taką charakteryzują się dłuższe modele. Szybkie, agresywne drgania, które mają zwabić okonie, zapewni krótszy, sztywniejszy kiwok. Warto kupić różne modele i eksperymentować na łowisku. Jeśli chcemy sami robić sobie kiwoki, najlepszym materiałem będzie klisza fotograficzna (z gotowymi dziurkami na żyłkę!). sprawdzi się także... zdjęcie rentgenowskie, z którego można wyciąć bardzo dużo bardzo różnych i dobrych jakościowo kiwoków. Niektóre kiwoki mają w komplecie system mocujący do szczytówki, inne trzeba zamontować samemu, najprościej za pomocą cienkiej rurki z miękkiego tworzywa.

         

Żyłki i mormyszki

Żyłkę i mormyszkę również dobieramy pod kątem gatunku ryb oraz głębokości (a więc i ciężaru mormyszek). Tu znów okaże się, że warto mieć przygotowanych kilka bałałajek z różnymi zestawami. Spod lodu łowimy na cieniutkie żyłki i małe przynęty, ponieważ woda jest bardziej przejrzysta niż w ciepłych porach roku, a brania ryb często są ostrożne. Na rynku dostępne są żyłki przeznaczone specjalnie do łowienia zimą – odporne na mróz i pokryte specjalną powłoką, która chroni je przed szybkim przetarciem się o krawędzie przerębla. Mormyszkę wiążemy oczywiście bezpośrednio do żyłki głównej. Najpierw przewlekamy końcówkę żyłki od góry przez otwór w korpusiku, a potem na trzonku haczyka robimy zwykły węzeł haczykowy. Nic trudnego!    

 

Mormyszki z oczkiem na końcu można wiązać węzłami zapożyczonymi z metody muchowej czy spinningowej – jak komu wygodnie. Zestaw gotowy, pora spakować resztę podlodowego sprzętu i udać się na lód!  

Jak łowić na na bałałajkę?

Przygotowanie stanowiska ma znaczenie! Miejscówka wybrana, przerębel wywiercony. Pokruszony lód zgarniamy w miejsce, gdzie nie będzie nam przeszkadzać, odłamki nie mogą być porozrzucane wszędzie dookoła otworu. Nad „dziurą” usadawiamy się tak, by wiatr wiał nam w plecy. Jeśli na lodzie jest gruba warstwa śniegu, warto usunąć go na drodze, po której będziemy ciągnąć do siebie bałałajkę. Niezbędne akcesoria ustawiamy wokół siebie tak, by mieć wygodny dostęp do wszystkiego.  

Łowienie bałałajką różni się od połowu na wędkę z kołowrotkiem.

Nie nawijamy żyłki na szpulę za każdym razem, gdy chcemy wyciągnąć zestaw z wody. Żyłkę wysnuwamy podczas ustawiania głębokości łowienia, potem dokręcamy szpulę, unieruchamiając ją. Po badaniu gruntu zakładamy na haczyk ochotkę i wrzucamy mormyszkę do „dziury”. W czasie opuszczania mormyszki na dno warto zatrzymywać ją na różnej wysokości, by sprawdzić, czy ryby żerują w toni. Skutecznego zacinania można nauczyć się tylko przez ćwiczenie, ale technikę holu warto mieć zawczasu opanowaną w teorii. Wygląda to tak:

1. Zacinamy
2. Podnosimy rękę z wędką wysoko nad głowę, a drugą ręką chwytamy żyłkę

 

1. Odrzucamy wędkę przed siebie (lub w bok, jeśli ktoś woli)
2. Mając wolne obie ręce, holujemy rybę na żyłce, zwracając uwagę, aby nie splątać linki. Właśnie dlatego siada się plecami do wiatru, a bałałajkę najlepiej jest rzucać przed siebie, z wiatrem, wtedy zestaw dobrze układa się na lodzie.

Po odhaczeniu zdobyczy i założeniu nowej ochotki, mormyszkę wrzucamy z powrotem do wody i przyciągamy bałałajkę do siebie na żyłce.    

Wygląda skomplikowanie? Bez obaw! Po kilku dniach treningu wszystkie te czynności wykonuje się odruchowo, a cały proces będzie trwał kilka sekund, o ile na haczyku nie zamelduje się coś większego.  

Co robić w przypadku zacięcia dużej ryby?

Przede wszystkim – nie panikować. Wędzisko powinno zamortyzować pierwsze natarcie większej sztuki, ale i tak trzeba jak najszybciej zwolnić unieruchomioną dotychczas szpulę z żyłką. Trzeba móc oddać rybie odpowiednio dużo linki. Potem już sama przyjemność – holowanie przyzwoitych rozmiarów leszcza, grubej płoci czy okonia w tak bezpośredni i zarazem finezyjny sposób, jest niezapomnianym przeżyciem.

Zobacz cały asortyment akcesoriów podlodowych dostępnych w sklepie BOLW.pl:

Martyna Kursa